นิติกรรม หมายความว่าการใด ๆ อันทำลงโดยชอบด้วยกฎหมายและด้วยใจสมัคร มุ่งโดยตรงต่อการผูกนิติสัมพันธ์ขึ้นระหว่างบุคคล เพื่อจะก่อ เปลี่ยนแปลง โอน สงวน หรือระงับซึ่งสิทธิ
แบบของนิติกรรม หรือกรอบพิธีภายนอกของนิติกรรมนั้น โดยหลักแล้วแม้นิติกรรมจะสมบูรณ์เมื่อมีการแสดงเจตนาก็ตาม แต่การแสดงเจตนาอย่างเดียวยังไม่เพียงพอ ต้องทำตามแบบหรือกรอบพิธีภายนอกของนิติกรรมเสียก่อน มิฉะนั้นมีผลเป็นโมฆะ
กล่าวโดยสรุป แบบของนิติกรรม หมายถึงวิธีการหรือพิธีการที่กฎหมายกำหนดและบังคับให้ผู้แสดงเจตนาทำนิติกรรมต้องปฏิบัติตาม เพื่อความสมบูรณ์ของนิติกรรมที่ทำ
อย่างไรก็ตามกฎหมายไม่ได้กำหนดแบบนิติกรรมในทุกเรื่อง หากนิติกรรมใดกฎหมายไม่ได้กำหนดแบบไว้ นิติกรรมนั้นอาจสมบูรณ์ได้เพียงการแสดงเจตนา
ตัวอย่าง เช่นต้องการซื้อข้าวผัด 1 ห่อ เพียงสั่งข้าวผัดและคนขายผัดข้าวผัดส่งให้ เป็นการแสดงเจตนาด้วยวาจา เพียงเท่านี้นิติกรรมซื้อขายข้าวผัดก็เกิดแล้ว กฎหมายไม่ได้กำหนดแบบของนิติกรรม
ความสมบูรณ์ของนิติกรรม ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ของนิติกรรมว่าชอบด้วยกฎหมายหรือไม่
วัตถุประสงค์ของนิติกรรม คือ ประโยชน์อันเป็นผลสุดท้ายที่ผู้แสดงเจตนาทำนิติกรรมประสงค์จะให้เกิดขึ้น หรือเป็นผลที่เกิดขึ้นมาจากนิติกรรมที่ตนแสดงเจตนา เช่น การซื้อปืนมาก็เพื่อจะได้กรรมสิทธิ์ ดังนั้น วัตถุประสงค์ในการซื้อปืนก็คือกรรมสิทธิ์ในตัวปืน
ส่วนมูลเหตุชักจูงใจให้ทำนิติกรรม คือ สิ่งที่เป็นมูลเหตุให้มีการทำนิติกรรม เช่น ผู้ซื้อซื้อปืนมาก็เพื่อใช้ยิงสัตว์, แข่งขันกีฬา หรือนำไปฆ่าคน ซึ่งโดยปกติแล้วมูลเหตุชักจูงใจจะเป็นเรื่องภายในจิตใจของผู้ทำนิติกรรม
ดังนั้นกฎหมายจึงพิจารณาเพียงวัตถุประสงค์ของนิติกรรมเท่านั้นในการพิจารณาว่านิติกรรมชอบด้วยกฎหมายหรือไม่ เว้นแต่มูลเหตุชักจูงใจดังกล่าวจะล่วงรู้ถึงอีกฝ่ายหนึ่งจึงจะถือว่ามูลเหตุชักจูงใจกลายมาเป็นวัตถุประสงค์ของนิติกรรม เช่น ผู้ซื้อซื้อปืนมาก็เพื่อนำไปฆ่าคน หากผู้ขายไม่รู้นิติกรรมครั้งนี้ก็สมบูรณ์ เพราะถือว่าวัตถุประสงค์ของการซื้อในครั้งนี้ก็คือกรรมสิทธิ์ในตัวปืนเท่านั้น แต่หากผู้ขายรู้ว่าผู้ซื้อซื้อปืนไปก็เพื่อนำไปฆ่าคนก็จะทำให้มูลเหตุชักจูงใจของผู้ซื้อ กลายเป็นวัตถุประสงค์ของนิติกรรมอันทำให้นิติกรรมซื้อขายในครั้งนี้ไม่สมบูรณ์ ตกเป็นโมฆะ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น